Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
1TTZ841MİLLİ MÜCADELE VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİNİN KAYNAKLARI VE ARAŞTIRMA METODU3+0+03630.11.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Yüksek Lisans
Bölümü / Programı Tarih Tezli Yüksek Lisans
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Bu dersin temel amacı, öğrencilere Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi'ne dair bilimsel araştırmalarda kullanılabilecek kaynak türlerini (arşiv belgeleri, resmi yayınlar, hatıratlar, süreli yayınlar, görsel ve sözlü kaynaklar vb.) tanıtmak ve bu kaynaklara ulaşma yollarını göstermektir. Aynı zamanda, öğrencilerin bu alandaki tarih çalışmalarını bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine uygun olarak yapabilme becerilerini pekiştirerek, tarihi bilgiyi doğru bir şekilde analiz etmelerini ve yorumlamalarını sağlamaktır.
Dersin İçeriği Bu ders içeriği, genellikle Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti tarihini konu edinen araştırmalarda kullanılacak birincil ve ikincil kaynakların derinlemesine incelenmesine odaklanır. Ders kapsamında; Başbakanlık ve Genelkurmay arşiv belgeleri, TBMM zabıtları, resmi gazete ve süreli yayınlar, siyasi parti ve kurum yayınları gibi resmi kaynaklar tanıtılırken, aynı zamanda dönemi yaşamış kişilerin hatıratları (anıları), uluslararası arşiv belgeleri, görsel ve sözlü tarih kaynaklarının eleştirel analizi ve bu kaynakların araştırma sürecinde doğru ve etik kullanımı gibi metodolojik konular ele alınmaktadır. Amaç, öğrencilerin araştırma konusu için en uygun kaynakları belirleme ve bunları bilimsel geçerlilikle kullanma yeteneğini geliştirmektir.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Bu dersin yöntem ve teknikleri, öğrencilerin Türkiye Cumhuriyeti Tarihi alanında yetkin araştırmacılar olmasını sağlamaya odaklanır. Temel teknikler arasında; kaynak tespiti ve bu kaynaklara (arşiv belgeleri, süreli yayınlar, hatıratlar, sözlü tarih kayıtları) fiziksel ve dijital yollarla ulaşma yöntemleri öne çıkar. Ders, öğrencilere toplanan bilgileri eleştirel analiz, belge analizi ve mukayese (karşılaştırma) teknikleriyle değerlendirmeyi öğretir. Ayrıca, araştırma konularının belirlenmesi ve sınırlandırılması, kapsamlı bir bibliyografya (kaynakça) oluşturulması, toplanan verilerin bilimsel bir düzende fişlenmesi/sınıflandırılması ve akademik metin yazımında dipnot, kaynakça ve metin düzenleme kurallarının (metodoloji) doğru uygulanması gibi aşamalı araştırma becerilerini geliştirmeyi amaçlar.
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Doç. Dr. Ebru Güher ebrugur@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar E. Semih Yalçın Türkiye Cumhuriyeti Tarihinin Kaynakları Ankara 2010 (Berikan Yayınevi)
Mustafa Akdağ Tarih Araştırmalarında Usul Ankara 1970'ler (Ankara Üni. DTCF)
Bernard Lewis The Emergence of Modern Turkey New York 1961 (Oxford University Press)
Mustafa Kemal Atatürk Nutuk (Söylev) Ankara 1927 (Orijinal), 1987 (TTK)
Mustafa Kemal Atatürk Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (Çeşitli Ciltler) Ankara 1991 (Atatürk Araştırma Merkezi)
Ali Fuat Cebesoy Millî Mücadele Hatıraları İstanbul 1953 (Vatan Neşriyatı)
TBMM Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi Ankara Dönem Yayınları
Ders Notları Ders notları genellikle hem birincil kaynak metinleri hem de bu kaynakları analiz eden ikincil literatürü içerir.

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 8 112
Ara Sınavlar 1 12 12
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 12 12
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 6 178

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Kaynak Tanıma ve Sınıflandırma: Milli Mücadele ve Cumhuriyet Tarihi araştırmalarında kullanılan temel birincil (arşiv, resmi zabıtlar, hatıratlar) ve ikincil (literatür) kaynakları tanıma, türlerine göre sınıflandırma ve önem sırasına göre değerlendirebilme.
2 Arşiv ve Kütüphane Kullanımı: Türkiye'deki Başbakanlık, Genelkurmay ve diğer özel arşivler ile kütüphanelerde kaynak taraması yapma yöntemlerini bilme ve bunları araştırmalarında etkin bir şekilde kullanabilme.
3 Kritik Analiz: Toplanan belgeleri, hatıratları ve süreli yayınları bilimsel eleştiri, belge analizi ve mukayese (karşılaştırma) teknikleriyle değerlendirerek bilgilerin güvenilirliğini ve geçerliliğini sorgulayabilme.
4 Araştırma Metodolojisi: Akademik bir araştırma konusunu (bitirme tezi/ödevi) belirleme, sınırlandırma, planlama ve bilimsel araştırma basamaklarına uygun olarak hazırlama yeteneğine sahip olma.
5 Akademik Yazım ve Etik: Araştırmanın bölümlerini (giriş, gelişme, sonuç) organize etme, dipnot, kaynakça ve atıf kurallarını (APA, Chicago vb.) etik kurallara uygun biçimde uygulayarak bilimsel metin yazımını gerçekleştirme.
6 Görsel ve Sözlü Kaynakları Kullanma: Araştırmada kullanılan harita, fotoğraf, çizim gibi görsel malzemeleri ve sözlü tarih kaynaklarını tespit edebilme ve bu malzemeleri araştırma konusuyla ilişkilendirebilme.
7 Basın ve Yayın Analizi: Cumhuriyet döneminde basının tarihsel gelişimini, ideolojik yelpazesini ve bu alandaki süreli yayınları araştırmalarında kaynak olarak kullanma yöntemlerini analiz edebilme.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Giriş ve Metodolojiye Genel Bakış: Tarih yazımında metodoloji, kaynak-bilgi ilişkisi ve dersin kapsamı.
2 Tarih Kaynaklarının Sınıflandırılması: Birincil/İkincil kaynak ayrımı, yazılı/yazısız kaynaklar ve kaynaklara eleştirel yaklaşım.
3 Arşiv Belgeleri I: Resmi Arşivler: Osmanlı Arşivi, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi ve Genelkurmay ATASE Arşivi'nin yapısı ve kullanım kılavuzları.
4 Arşiv Belgeleri II: Uluslararası Arşivler ve Diplomatik Kaynaklar: Milli Mücadele dönemine ait yabancı arşiv belgeleri (İngiliz, Fransız vb.) ve önemi.
5 Hatıratlar ve Otobiyografiler: Tarih kaynağı olarak hatıratların rolü, güvenilirliği ve hatırat analizi teknikleri (subjektiflik sorunu).
6 Süreli Yayınlar I: Resmi Yayınlar ve Gazeteler: TBMM Zabıt Cerideleri, Düstur, Resmi Gazete ve Milli Mücadele dönemi gazeteleri.
7 Süreli Yayınlar II: Dergiler, Broşürler ve Propaganda Materyalleri: Dönemin süreli yayınlarının ideolojik analizi ve kaynak değeri.
8 Konuların Tekrarı ve Kaynak Tarama Uygulaması)
9 Sözlü Tarih Kaynakları: Sözlü tarih mülakat teknikleri, mülakatların kaydı, transkripsiyonu ve elde edilen verilerin güvenilirlik analizi.
10 Görsel ve İşitsel Kaynaklar: Fotoğraf, film, harita, karikatür ve diğer görsel belgelerin tarihi analizdeki yeri ve kullanımı.
11 Bibliyografya Oluşturma ve Literatür Taraması: Kapsamlı ve sistemli bir kaynakça oluşturma yöntemleri, katalog taraması ve dijital veri tabanlarının kullanımı.
12 Araştırma Konusunu Belirleme ve Hipotez Geliştirme: Konu sınırlandırma, problem cümlesi ve temel argüman (tez) oluşturma.
13 Bilimsel Metin Yazımı ve Atıf Sistemleri: Dipnot, sonnot, kaynakça gösterme (APA, Chicago, MLA) kuralları ve akademik dürüstlük (intihal sorunu).
14 Dersin Genel Değerlendirilmesi ve Sunum Teknikleri: Dönem boyunca öğrenilen metodolojik adımların tekrarı ve bilimsel araştırmanın sunumu.

 
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13
Tüm 3 3 3 3 4 3 3 3 3 2 3 4 3
Ö1 3 3 4 3 4 3 4 3 2 3 2 4 4
Ö2 3 3 4 3 3 3 3 2 3 3 3 4 3
Ö3 3 3 3 4 4 3 3 2 3 3 3 2 3
Ö4 4 2 2 3 3 3 4 2 3 2 3 5 3
Ö5 4 3 3 3 3 3 3 3 3 2 4 4 2
Ö6 3 3 2 3 4 2 2 4 4 2 4 4 2
Ö7 3 3 2 3 4 4 2 4 2 2 3 4 2

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=242719&lang=tr