Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
2TTZ864YAKINÇAĞ OSMANLI TARİHİNDE FİKİR HAREKETLERİ3+0+03628.11.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Yüksek Lisans
Bölümü / Programı Tarih Tezli Yüksek Lisans
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Osmanlı Devleti'nde 1839 Tanzimat Fermanı'nın ilanından sonra ortaya çıkan ve XIX. Yüzyılın ikinci yarsında Osmanlı Tarihi'ni etkileyen fikir hareketleri ve önde gelen temsilcileri üzerinde durulmaktadır. Bu çerçevede konu ile ilgili ödev mahiyetinde çalışmalar yaptırılarak, hazırlanan çalışmalar öğrenciler tarafından sunulmaktadır. Amaç, Osmanlı Düşünce Tarihi çerçevesinde ortaya çıkan ve siyasi olayları etkileyen fikir hareketlerinin incelenmesi.
Dersin İçeriği Bu derste; Yakınçağ Osmanlı siyasî tarihinin ana hatları verilerek 19. Yüzyılda ortaya çıkan fikir hareketleri bu siyasi olaylarla bir paralel olarak işlenecek; farklı fikir hareketlerinin birbiriyle ilişkileri, geçmişten aldıkları etkilerle günümüze uzanan yönleri değerlendirilmeye çalışılacaktır.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Yüz yüze
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Caner ÇATAL
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
Ders Notları Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 9 126
Ara Sınavlar 1 10 10
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 10 10
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 6 188

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Osmanlı Devleti'nde Tanzimat ve Islahat Fermanlarının getirdiği yenilikleri kavrar
2 Yeni Osmanlılar ve faaliyetleri açıklar.
3 Osmanlıcılık düşüncesi hakkında gerekli bilgiyi kavrar ve açıklar.
4 İslamcılık düşüncesini kavrar.
5 Türkçülük fikrinin nasıl geliştiği hakkında bilgi sahibi olur ve analiz eder.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Tanzimat ve Islahat Fermanları Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
2 Yeni Osmanlılar Hareketi, hareketin doğuşu, amaçları Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
3 Meşrutiyet Düşüncesi Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
4 Yeni Osmanlılardan Jön Türklüğe Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
5 Jön Türklerin Düşünce temelleri Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
6 İttihad ve Terakki'nin kuruluşu ve çalışmaları Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
7 İslamcılık fikri Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
8 Türkçülük Fikri
9 Türkçülük düşüncesi İttihat ve Terakki Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
10 Osmanlılık Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
11 Sultan II. Abdülhamid'in İttihad-ı İslam politikaları Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
12 İkinci Meşrutiyetin İlanı Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
13 Otuz Bir Mart Olayı ve Abdülhamid'in Hal'i Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
14 İttihad ve Terakki'nin iktidara gelişi Yusuf Akçura, Üç Tarz-ı Siyaset; Mehmet Ali Ayni, Milliyetçilik; Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları;Hilmi Ziya Ülken, Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi; Niyazi Berkes, Türkiye'de Çağdaşlaşma; Tarık ZaferTunaya, Türkiye'nin Siyasi Tarihinde Batılılaşma Hareketleri; a.mlf. Türkiye'de Siyasal Partiler; Ahmet Bedevi Kuran, İnkılap Tarihimiz ve Jön Türkler; ޞerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu; Hüseyin Çelik, Ali Suavi ve Dönemi.
15 Final

 
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13
Tüm 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5
Ö1 5 5 5 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5
Ö2 4 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 4 5
Ö3 5 5 5 4 4 5 4 5 4 5 4 5 4
Ö4 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4 5 4 5
Ö5 4 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 4

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=242791&lang=tr