Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
2SKY836TÜRKİYE'DE SİYASET VE EĞİTİM3+0+03613.11.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Yüksek Lisans
Bölümü / Programı Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Tezli Yüksek Lisans
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Bu dersin temel amacı Osmanlının son dönemlerinde başlayan ve Cumhuriyet tarihi boyunca devam eden eğitim alanındaki yenileşme hareketlerini tüm boyutları ile incelemek ve günümüzde eğitim alanında yaşanan sorunların neler olduğunu ortaya koymaktır.
Dersin İçeriği Osmanlının son dönemlerinden başlayıp Cumhuriyetle devam eden ve günümüze kadar süren eğitim alanındaki yenileşme hareketleri ve eğitim kurumunun bu süreçte yaşadığı sorunlar ve siyaset kurumunun eğitimi şekillendirmesi dersin içeriğini oluşturmaktadır.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Anlatım, Soru - Cevap
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Prof. Dr. Müjdat AVCI
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar 1. Akyüz, Y. (2016). Türk Eğitim Tarihi, 29. Baskı, PEGEM Akademi Yayıncılık. 2. Berkes, N. (2023). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları. 3. Zencirkıran, M. (Edt.) (2020). Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, 7. Baskı, Dora Yayınları. 4. Celkan, H. Y. (2020). Eğitim Sosyolojisi, 2. Baskı, ASOS Yayınevi. 5. Sağlam, V. (1996). Eğitim, Siyaset ve Din, İnsan Yayınları. 6. Gökçe, B. (2019). Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar, Savaş Yayınları. 7. Doğan, İ. (2019). Osmanlı’dan Cumhuriyete Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, 2. Baskı, Astana Yayınları. 8. Mardin, Ş. (2021). Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları. 9. Lewis, B. (2015). Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev.: B. Turna), Arkadaş Yayınları. 10. Adem, M. (2000). Atatürkçü Düşünce Işığında Eğitim Politikamız, Cumhuriyet Yayınları. 11. Başaran, M. (2014). Özgürleşme Eylemi; Köy Enstitüleri, Cumhuriyet Kitapları.
Ders Notları Akyüz, Y. (2021). Türk Eğitim Tarihi, Pegem Akademi.
Berkes, N. (2025). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları.
Zencirkıran, M. (2024). Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yayınları.
Celkan, Hikmet Y. (2020). Eğitim Sosyolojisi, ASOS Yayınevi.
Sağlam, V. (1996). Eğitim, Siyaset ve Din, İnsan Yayınları.
Gökçe, B. (2019). Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar, Savaş Yayınları.
Doğan, İ. (2019). Osmanlı’dan Cumhuriyete Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Astana Yayınları.
Mardin, Ş. (2021). Türk Modernleşmesi, İletişim Yayınları.
Koçer, H. A. (1980). Eğitim Tarihi, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları
Lewis, B. (2015). Modern Türkiye’nin Doğuşu, Arkadaş Yayınları.
Adem, M. (2000). Atatürkçü Düşünce Işığında Eğitim Politikamız, Cumhuriyet Kitapları.
Başaran, M. (2014). Özgürleşme Eylemi: Köy Enstitüleri, Cumhuriyet Kitapları.
Evren, N. (1999). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Eğitim, Genç Ofset.

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Ç. Süresi 6 20 120
Ara Sınavlar 1 3 3
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 3 3
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 6 168

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Osmanlı–Cumhuriyet eğitim sisteminin tarihsel gelişimini analiz edebilir.
2 Eğitimde modernleşme hareketlerini eleştirel olarak değerlendirebilir.
3 Tanzimat–Meşrutiyet dönemlerinin eğitim politikalarını açıklayıp ve yorumlayabilir.
4 Cumhuriyet dönemi eğitim reformlarını inceleyip tartışabilir.
5 Fırsat eşitliği modellerini analiz edip Türkiye uygulamalarını eleştirebilir.
6 Neoliberal politikaların Türk eğitimine etkilerini açıklayabilir.
7 Güncel eğitim sorunlarını veri temelli değerlendirip çözüm önerisi geliştirebilir.
8 Devlet politikalarının eğitim sistemi üzerindeki etkilerini eleştirel olarak yorumlayabilir.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Dersin Amacı ve Planlama: Ders gerekçesi, içeriği, planı ve işleniş biçiminin tanıtılması, ders kaynaklarının tanıtılması, ders çıktılarının önemi hakkında bilgi verilecek.
2 Konu Başlığı: Osmanlıda Eğitim: Kuruluştan Eğitimde İlk Yenileşme Hareketlerine Kadar (1299-1776) Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; Osmanlıların ilk Dönemleri ile Onlarla Çağdaş Beyliklerde ve Türk Devletlerinde Eğitim; Fatih ve Süleymaniye Medreselerinin Kuruluş ve Öğretim Düzeni; Osmanlılarda İlköğretim; Osmanlılarda Saray Eğitim ve Öğretim Kurumları; Osmanlılarda Askeri Eğitim ve Öğretim Kurumları; Osmanlılarda Azınlık ve Yabancı Okulları; Osmanlılarda Halk Eğitim Çalışmaları; Vakıfların Türk Eğitim Tarihindeki Yeri.
3 Konu Başlığı: Eğitimde İlk Yenileşme Hareketleri (1776-1839) Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; Yenileşme Döneminde Açılan Askeri Okullar; Yenileşme Döneminde Açılan Sivil Okullar; İlköğretim Zorunluluğunun Getirilmesi; Avrupa’ya Öğrenci Gönderilmesi ve Bunun Toplumdaki Etkileri; Sümbülzade Vehbi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri.
4 Konu Başlığı: Tanzimat Dönemi (1839-1876) Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; Tanzimat Döneminde Eğitimde Yenileşmenin Dayanakları; Tanzimat Döneminde İlköğretimde Yenilik ve Gelişmeler; Tanzimat Döneminde Ortaöğretimde Yenilik ve Gelişmeler; Tanzimat Döneminde Yüksek Öğretimde Yenilik ve Gelişmeler; Tanzimat Döneminde Mesleki ve Teknik Eğitimde Yenilik ve Gelişmeler; Tanzimat Döneminde Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okulların Durumu; Tanzimat Döneminde Öğretmen Yetiştirme Politikası ve Çabaları; Tanzimat Döneminde Bazı Devlet Adamlarının Eğitimin Gelişmesine Katkıları; Ziya Paşa ve Ebüzziya Tevfik’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Namık Kemal’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Ali Suavi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Yeni Eğitim Görüşleri ve Öğretim Yöntemleri İle İlgili İlk Kitaplar.
5 Konu Başlığı: I. Meşrutiyet Dönemi (1876 – 1878) Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Özellikleri; Kanun-i Esasi’de Eğitimle İlgili Hükümler; I. Meşrutiyet Dönemi’nin Eğitiminin Temel Özellikleri; I. Meşrutiyet Dönemi’nde İlköğretim; I. Meşrutiyet Dönemi’nde Ortaöğretim; I. Meşrutiyet Dönemi’nde Yükseköğretim; I. Meşrutiyet Dönemi’nde Mesleki ve Teknik Eğitim.
6 Konu Başlığı: Mutlakıyet Dönemi (1878 – 1908) Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; Mutlakıyet Döneminde İlköğretimde, Orta Öğretimde, Yüksek Öğretimde ve Mesleki ve Teknik Eğitimde Yenilik ve Gelişmeler; Mutlakıyet Döneminde Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okulların Durumu; Mutlakıyet Döneminde Eğitimin İdari Teşkilatlanması; Mutlakıyet Döneminde Maarif Nezareti’nin Kitap Yasaklanmasına İlişkin Girişimleri; Münif Paşa’nın Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Sait Paşa’nın Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Ahmet Mithat Efendi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Ahmet Rıza Bey’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri
7 Konu Başlığı: II. Meşrutiyet Dönemi (23 Temmuz 1908 - 11 Nisan 1920) Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; Meşrutiyet Döneminde Okul Öncesi, İlköğretim, Orta Öğretim, Yüksek Öğretim ve Mesleki ve Teknik Eğitimde Yenilik ve Gelişmeler; Meşrutiyet Döneminde Eğitimin İdari Teşkilatlanması; Emrullah Efendi’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Satı Bey’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Tevfik Fikret’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Ethem Nejat’ın Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Mehmet Akif’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Ziya Gökalp’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Prens Sabahattin’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; İsmail Hakkı Baltacıoğlu’nun Türk Eğitim Tarihindeki Yeri.
8 ARA SINAV
9 Konu Başlığı: Kurtuluş Savaşı Dönemi Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; İşgal Altındaki Bölgelerde Okul ve Öğretmenlerin Durumu; Kurtuluş Savaşı Döneminde Eğitimin İdari Teşkilatlanması; 1921 Maarif Kongresi ve Önemi; Kurtuluş Savaşı Döneminde Azınlık ve Yabancı Okulların Durumu; Kurtuluş Savaşı Döneminde Halk Eğitimi Çalışmaları; Kazım Karabekir’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri.
10 Konu Başlığı: Türkiye Cumhuriyeti Alt konu başlıkları: Dönemin Eğitiminin Temel Özellikleri; Tevhid-i Tedrisat Nedir?; Cumhuriyet Dönemi’nde Eğitimin Resmi Temel Amaçları ve İlkeleri Nelerdir?; Atatürk’ün Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Yazı, Dil ve Tarih İnkılaplarının Eğitimimizdeki Yeri; Cumhuriyet Döneminde Okul Öncesinde, İlköğretimde, Orta Öğretimde, Yüksek Öğretimde ve Mesleki ve Teknik Eğitimde Yenilik ve Gelişmeler; Cumhuriyet Döneminde Özel Öğretim, Azınlık ve Yabancı Okulların Durumu; Cumhuriyet Döneminde Öğretmen Yetiştirme Politikası ve Çabaları.
11 Konu Başlığı: Köy Enstitülerinin Kuruluşu, Programları ve Çalışmaları Alt konu başlıkları: Cumhuriyet Döneminde Eğitimin İdari Teşkilatlanması; Cumhuriyet Döneminde Heyet-i İlmiyeler, Eğitim Şuraları ve Ele Aldıkları Temel Konular; Cumhuriyet Döneminde Halk Eğitimi Çalışmaları; Cumhuriyet Döneminde Yabancı Uzmanların Türk Eğitimi ile İlgili Raporları ve Bunların Etkisi; Mustafa Necati’nin Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; Hasan Ali Yücel’in Türk Eğitim Tarihindeki Yeri; 12 Eylül 1980 Darbe Yönetimi’nin Eğitim ve Öğretmenler Konusundaki Görüşleri ve İstekleri Nelerdir?; Cumhuriyet Döneminin Gelişim Çizgisi İçinde ve Günümüzde Başlıca Eğitim ve Öğretmen Sorunları Nelerdir?
12 Konu Başlığı: Eğitimde Fırsat ve İmkân Eşitliği ve Türkiye Alt konu başlıkları: Eğitimde Fırsat Eşitliği Kavramı; Hukuk ve Eşitlik; Eğitim ve Eşitlik; Eğitimde Fırsat Eşitliği ve Başarı İlişkisi; Meritokrasi Modeli; Köktenci Model; Geleneksel Seçkinci Model; Evrimci Liberal Model; Ödünleyici Liberal Model; Türkiye’de Eğitimde Fırsat Eşitliği; MEB’nın Eğitimde Fırsat Eşitliği Konusunda Yaptığı Düzenleme ve Uygulamalar.
13 Konu Başlığı: Neoliberal Küreselleşmenin Türk Eğitim Sistemine Etkisi Alt konu başlıkları: Neoliberal Eğitim Politikaları; Neoliberal Eğitim Politikalarının Türkiye’deki Görünümü; Neoliberal Politikalar ve Ulusal Eğitim Sistemi; Ulusal Eğitim Sisteminde Yeni Model: Yönetişim; Eğitimde Yönetişimi Kurumsallaştırma Adımı; Neoliberal Politikalar ve Üniversiteler.
14 Konu Başlığı: Türk Eğitim Sistemindeki Sorunlar. Alt Konu Başlıkları: Türk Eğitim Sistemindeki Sayısal Sorunlar: Eğitime Ayrılan Bütçe Okullaşma Oranları. Türk Eğitim Sisteminde Yaşanan Sorunlar: Bürokratik Yapı ve Yeterlilik Programlar Dersler ve Ders Kitapları Öğretmen Yetiştiren Programlar Öğretmen ve Öğretmen Yetiştirme
15 Genel Sınav

 
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10
Tüm 5 4 2 4 4 2 4 4 4 4
Ö1 4 3 2 3 3 1 3 4 4 3
Ö2 5 3 2 3 4 1 3 4 4 3
Ö3 4 3 2 3 4 1 3 4 4 3
Ö4 5 4 2 4 4 1 4 5 4 4
Ö5 4 4 2 5 4 2 4 4 3 4
Ö6 5 4 2 4 4 2 4 5 4 4
Ö7 4 4 2 4 5 3 4 4 4 5
Ö8 5 4 2 4 4 2 4 5 4 4

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=243841&lang=tr