Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
2EMB814Kojenerasyon Sistemleri3+0+03630.11.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Yüksek Lisans
Bölümü / Programı Enerji Sistemleri Mühendisliği Tezli Yüksek Lisans
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Bu ders, kojenerasyon ve trijenerasyon sistemlerinin temel prensiplerini, termodinamik analiz yöntemlerini ve enerji–ekserji verimliliklerinin değerlendirilmesini öğretmeyi amaçlamaktadır. Öğrencilerin, elektrik ve ısı üretiminin bir arada gerçekleştiği birleşik enerji sistemlerini analiz edebilmesi, performans parametrelerini yorumlayabilmesi ve sistem tasarımına yönelik iyileştirme stratejileri geliştirebilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca ders kapsamında, endüstriyel uygulamalarda kullanılan kojenerasyon teknolojilerinin karşılaştırılması ve teknik rapor hazırlama becerilerinin kazandırılması da amaçlanmaktadır.
Dersin İçeriği Bu ders; kojenerasyon (birleşik ısı ve güç) ve trijenerasyon sistemlerinin çalışma prensipleri, termodinamik temelleri, enerji-ekserji analizi, performans değerlendirme yöntemleri ve tasarım kriterlerini kapsamaktadır. Gaz türbinleri, buhar türbinleri, motorlu kojenerasyon sistemleri ve absorpsiyonlu soğutma uygulamaları dersin temel konuları arasındadır. Endüstriyel tesislerde kullanılan kojenerasyon teknolojileri, verimlilik artırma teknikleri ve çevresel etkilerin değerlendirilmesi de ders kapsamında ele alınmaktadır.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Anlatım, sistem tasarım çözümü, performans analizi, endüstriyel uygulama incelemesi.
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Prof. Dr. Ertaç HÜRDOĞAN https://akbis.osmaniye.edu.tr/@ehurdogan ehurdogan@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar B. Horlock, Cogeneration: Combined Heat and Power, ASHRAE CHP Uygulama Kılavuzları, Dersin kendi notları ve akademik yayınlar.
Ders Notları B. Horlock, Cogeneration: Combined Heat and Power, ASHRAE CHP Uygulama Kılavuzları, Dersin kendi notları ve akademik yayınlar.

Ders Yapısı
Matematik ve Temel Bilimler %15
Mühendislik Bilimleri %55
Mühendislik Tasarımı %30

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 20
Ödev 1 % 15
Proje 1 % 10
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 55
Toplam :
4
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 4 56
Ödevler 1 10 10
Sunum/Seminer Hazırlama 1 8 8
Ara Sınavlar 1 10 10
Proje 1 35 35
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 10 10
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 6 171

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Kojenerasyon ve trijenerasyon sistemlerinin temel prensiplerini açıklar.
2 Sistemler üzerinde enerji ve ekserji analizi gerçekleştirilir.
3 Performans parametrelerini yorumlayarak verimlilik değerlendirmesi yapılır.
4 Kojenerasyon sistemleri için iyileştirme ve optimizasyon önerileri geliştirilir.
5 Analiz sonuçlarını teknik rapor formatında sunulur.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 • Kojenerasyon sistemlerine giriş • Elektrik–ısı birlikte üretim prensipleri • Kojenerasyonun avantajları Termodinamiğin 1. ve 2. yasalarının tekrar edilmesi ve temel enerji dönüşüm kavramlarının gözden geçirilmesi önerilir. Horlock, Cogeneration of Heat and Power, ilgili bölüm; ders slaytları.
2 • Kojenerasyon sistem bileşenleri • Elektrik ve ısı üretim ilişkisi • Enerji dönüşüm zinciri Basit bir enerji denge hesaplamasının gözden geçirilmesi önerilir. Çengel & Boles, termodinamik temel kavramlar.
3 Gaz türbini çevrimleri • Gaz türbinli kojenerasyon sistemleri • T–s ve P–v diyagramlarının yorumu Brayton çevriminin hatırlanması ve T–s diyagramının incelenmesi önerilir. Moran & Shapiro, gaz türbinleri bölümü.
4 • Buhar türbini çevrimleri • Buhar türbinli kojenerasyon sistemleri • Rankine çevriminin analizleri Rankine çevrimi T–s diyagramı incelenmelidir. Kehlhofer, Kombine Çevrim Gaz ve Buhar Türbin Santralleri.
5 • İçten yanmalı motor tabanlı kojenerasyon • Motor verimi ve performans parametreleri • Termal yük profili Motor performans eğrilerinin incelenmesi tavsiye edilir. Horlock, motorlu sistemler bölümü.
6 • Kojenerasyon sistemlerinin sınıflandırılması • Basit kojenerasyon çevrimleri • Çift çevrimli sistemler Basit çevrim şemalarının gözden geçirilmesi önerilir. Ders slaytları; ilgili bölüm.
7 • Kojenerasyonda enerji dengesi • Isı ve elektrik üretim oranı (heat-to-power ratio) • Termodinamik performans analizleri Enerji dengesi hesaplama örneklerinin gözden geçirilmesi önerilir. Çengel & Boles; termodinamik enerji dengeleri.
8 • Kojenerasyon sistemlerinde termodinamik performans değerlendirme yöntemleri • Enerji–ekserji karşılaştırması • Kojenerasyon verim indeksleri • Enerji dengesi ve verim hesaplarının gözden geçirilmesi • Enerji–ekserji farklarının incelenmesi • Verim indekslerine yönelik kısa literatür taraması • Moran & Shapiro ilgili bölümler • IEA CHP Raporu • Ders ek materyalleri
9 • Trijenerasyon sistemlerine giriş • Absorpsiyonlu soğutma temelleri • Soğutma yükü–ısı girişi ilişkisi Absorpsiyonlu sistemlerin temel şeması incelenmelidir. Dincer & Rosen, trijenerasyon bölümü.
10 • Kojenerasyon sistemlerinde ekserji analizi • Ekserji verimliliği • Kayıp dağılımı analizi Ekserji temelleri tekrar edilmelidir. Horlock; ekserji analizleri bölümü.
11 • Kojenerasyon sistemlerinde optimizasyon • Tasarım parametrelerinin etkisi • Yakıt türü–verim ilişkisi Optimizasyon kavramları incelenmelidir. Bejan, optimizasyon bölümü.
12 • Endüstriyel uygulamalarda kojenerasyon • Petrokimya ve gıda tesisleri örnekleri • Sistem seçim kriterleri Farklı endüstriyel proses akış şemaları incelenmelidir. Gerçek tesis örneklerinden seçilmiş teknik raporlar.
13 • Proje çalışması: kojenerasyon analizi • Hesaplamaların tamamlanması • Sonuçların yorumlanması Proje için gerekli veri toplama süreci tamamlanmalıdır. Proje yönergesi & örnek rapor.
14 • Proje sunumları • Teknik raporların teslimi • Genel değerlendirme Sunum ve rapor dosyaları hazırlanmalıdır. Sunum şablonu & değerlendirme kriterleri.

 
Ders İçin Önerilen Diğer Dersler
Veri yok
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11
Tüm 4 2 4 3 3 2 4 4 2 3 3
Ö1 4 3 5 2 2 2 3 3 2 3 3
Ö2 5 3 5 3 3 2 4 4 2 3 3
Ö3 4 2 5 3 3 2 5 4 2 3 3
Ö4 3 2 4 3 3 3 5 5 2 3 3
Ö5 3 1 3 4 3 3 3 3 3 5 4

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=251124&lang=tr