Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
1FZK921NÖTRON TEKNİKLERİ3+0+03631.10.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Doktora
Bölümü / Programı Fizik Doktora
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Bu ders, serbest nötronların özelliklerinden başlayarak tesir kesitleri, yavaşlatma/termalleşme, nötron–madde etkileşmeleri, zincirleme fisyonun fiziği, kritiklik, zincir reaksiyonu kinetiği ve nötron taşınım denkleminin temellerini kazandırmayı amaçlar. Öğrenci; analitik/nümerik yöntemlerle model kurar, sonuçları yorumlar ve deneysel ölçümleri (deteksiyon, verim, çözünürlük) bilimsel yöntemle değerlendirir.
Dersin İçeriği Bu ders, serbest nötronların üretim yolları, ömürleri, enerji spektrumları ve temel etkileşimleriyle başlar; ardından nötron fiziğine giriş yapılarak hızlı–epitermal–termal rejimler, difüzyon ve temel kavramlar özetlenir. Tesir kesitlerinin enerjiye bağımlılığı, rezonans davranışı ve 1/v yasası ele alındıktan sonra, yavaşlatma–termalleşme mekanizmaları ve termal nötronların özellikleri incelenir. Nötron demetinin madde ile etkileşimi bağlamında zayıflama, açısal dağılımlar ile diferansiyel ve toplam tesir kesitleri tartışılır; esnek saçılma kinematiğinde enerji–momentum aktarımı ve çoklu saçılmanın etkileri gösterilir. Fisyonun temelleri kapsamında nötron çoğaltımı, ortalama nötron sayısı (?) ve gecikmeli nötronlar ele alınır; kritiklik analizinde ?? ve ?eff, kaçış/soğurulma olasılıkları ve dört/beş faktör formülü kullanılır. Zincir reaksiyonu kinetiği bölümünde noktasal kinetik denklemler, reaktivite, prompt–gecikmeli rejimler, kontrol süreçleri ve yakıt zehirlenmesi (Xe-135, Sm-149) işlenir. Takiben nötron taşınım denkleminin formülasyonu, sınır koşulları, difüzyon yaklaşımı ve basit çözümler verilir. Dönem içinde bir arasınav ve rehberli problem oturumu bulunur. Son bölümde ³He/BF³ sayıcıları, sintilatörler ve fisyon odaları gibi detektörlerle ölçüm ilkeleri; verim, enerji çözünürlüğü, zamanlama ve dozimetri kavramları ele alınır ve ders kapsamlı bir tekrar ile tamamlanır.??
Dersin Yöntem ve Teknikleri Yüz yüze
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Prof. Dr. Eyyup TEL https://akbis.osmaniye.edu.tr/@eyuptel eyuptel@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar K.H.Beckurts; K. Wirtz, Neutron physics, Springer-Verlag, 1964. Raymond L. Murray., Introduction to Nuclear Engineering,Prentice-Hall,INC.1954. Duderstadt J.J. and Martin W.R., Transport Theory, Wiley , New York,1979.
Bell George I. and Glasstone Samuel, Nuclear Reactor Theory, Krieger Publishing Company, 1985. Lamarsh John R., Introduction to Nuclear Reactor Theory , Amer Nuclear Society; ISBN: 0894480405; September 2002.
Ders Notları K.H.Beckurts; K. Wirtz, Neutron physics, Springer-Verlag, 1964.
Raymond L. Murray., Introduction to Nuclear Engineering,Prentice-Hall,INC.1954.
Duderstadt J.J. and Martin W.R., Transport Theory, Wiley , New York,1979.

Ders Yapısı
Matematik ve Temel Bilimler %15
Mühendislik Bilimleri %30
Fen Bilimleri %30
Alan Bilgisi %25

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 4 56
Sınıf Dışı Ç. Süresi 13 4 52
Ödevler 2 14 28
Ara Sınavlar 1 15 15
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 15 15
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 6 166

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Serbest Nötronların özellikleri, Nötron fiziğinin esasları, Nötron kaynaklarını öğrenir
2 Nötronların yavaşlatılması, Termal nötronların özelliklerini öğrenir
3 Nötronların madde ile etkileşmesi, nötron dedektörlerini öğrenir
4 Nötronlardan korunmayı öğrenir.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Serbest nötronlar: Üretim yolları, ömür, enerji spektrumları, temel etkileşimler Deneme Ö.H. Deneme Dök.
2 Nötron fiziğine giriş: Hız rejimleri (hızlı–epitermal–termal), difüzyon ve temel kavramlar Deneme Ö.H. Deneme Dök.
4 Tesir kesitleri: Enerjiye bağımlılık, rezonanslar, 1/v yasası, karakteristikler
5 Yavaşlatma ve termalleşme: Moderasyon mekanizmaları, termal nötronların özellikleri
6 Nötron demeti–madde etkileşimi: Zayıflama, açısal dağılımlar, diferansiyel ve toplam tesir kesitleri
7 Esnek saçılma kinematiği: Enerji-momentum aktarımı, çoklu saçılmanın etkileri
8 Fisyon temelleri ve çoğalma: Nötron çoğaltımı, ortalama nötron sayısı (?), gecikmeli nötronlar
9 Kritiklik ve çoğalma faktörü: k? keff, kaçış/soğurulma olasılıkları, dört/beş faktör formülü
10 Zincir reaksiyonu kinetiği: Noktasal kinetik denklemler, reaktivite, prompt vs gecikmeli rejimler, kontrol ve zehirlenme (Xe-135, Sm-149)
11 Nötron taşınım denklemi: Formülasyon, sınır koşulları, difüzyon yaklaşımı ve basit çözümler
12 Arasınav & rehberli problem oturumu
13 Nötron deteksiyonu ve ölçümü: ³He/BF³ sayıcıları, sintilatörler, fisyon odaları verim, çözünürlük, zamanlama, dozimetri
14 Genel tekrar: Vaka çalışmaları ve kapsamlı problem çözümü Deneme Ö.H. Deneme Dök.

 
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8
Tüm 3 5 4 2 3 3 2 3
Ö1 3 4 3 1 2 2 1 2
Ö2 2 5 5 2 3 2 1 3
Ö3 2 5 5 1 3 3 2 3
Ö4 4 4 3 4 5 3 2 3

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=253703&lang=tr