Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
1İLF129Tefsir Tarihi2+0+02325.10.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans
Bölümü / Programı İlahiyat
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Bu dersin amacı, Kur’an’ın nüzulünden itibaren başlayan tefsir faaliyetlerinin tarihsel gelişimini, önemli tefsir ekollerini, müfessirleri ve yöntemlerini tanıtmaktır. Ayrıca öğrencinin tefsir tarihine ilişkin temel kavramları ve yaklaşımları anlaması, klasik ve modern dönem tefsirlerinin ilmî bağlamlarını kavrayabilmesi hedeflenmektedir.
Dersin İçeriği Ders; nüzul döneminde Kur’an’ın anlaşılması, sahabe ve tâbiûn tefsirleri, tedvîn dönemi tefsirleri, mezhebi ve felsefi yönelimli tefsirler, dirayet ve rivayet tefsiri ayrımı, klasik tefsir birikimi, modern dönemde tefsirde yöntem değişimleri ve çağdaş tefsir hareketleri konularını kapsar.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Ders; anlatım (takrir), tartışma, soru-cevap, metin çözümlemesi, örnek olay incelemesi ve karşılaştırmalı analiz yöntemleriyle yürütülür. Öğrencilerin klasik ve modern tefsir metinlerinden örnekler üzerinden yorum pratiği kazanmaları hedeflenir. Ayrıca, görsel materyaller ve dijital kaynaklar kullanılarak dönemsel gelişmelerin kronolojik biçimde kavranması sağlanır.
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Doç. Dr. Orhan Güvel orhanguvel@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar İbn Teymiyye, Mukaddime fî Usûl at-Tefsîr
Goldziher, Ignaz, Mazâhibu’t-Tefsîr el-İslâmî
Andrew Rippin, The Qur’an and Its Interpretive Tradition
Ders Notları Ders anlatımı öğretim üyesinin hazırladığı tefsir tarihi kronolojisi, dönemsel tablolar, müfessir biyografileri ve temel tefsir metinlerinden seçmeler eşliğinde yürütülür.

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ara Sınavlar 1 0 0
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 0 0
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 0 0

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Kur’an’ın nüzulünden itibaren tefsir faaliyetlerinin tarihsel seyrini açıklar.
2 Başlıca tefsir ekollerini, temsilcilerini ve yöntemlerini tanımlar.
3 Rivayet ve dirayet tefsiri kavramlarını ayırt eder ve örnekleriyle açıklar.
4 Klasik dönem tefsir literatürünü çağdaş yaklaşımlarla ilişkilendirir.
5 Tefsir tarihinin İslam düşüncesinin gelişimindeki yerini analiz eder.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Tefsir ilminin konusu, önemi ve kaynakları Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
2 Nüzul dönemi ve sahabe devrinde tefsir Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
3 Tâbiûn dönemi tefsiri ve tedvîn süreci Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
4 Rivayet tefsirinin doğuşu ve temel eserleri Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
5 Dirayet tefsirinin doğuşu ve gelişimi Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
6 Mezhebi tefsirler ve kelamî yaklaşımlar Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
7 Felsefî ve tasavvufî tefsirler Süyûtî, Celâleddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’an
8 Ara Sınav / Midterm Exam
9 Tefsir geleneğinde büyük müfessirler ve eserleri M. Hüseyin ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn
10 Osmanlı dönemi tefsir anlayışları M. Hüseyin ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn
11 Modern dönemde tefsirde yöntemsel değişimler M. Hüseyin ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn
12 Çağdaş tefsir hareketleri ve düşünürleri M. Hüseyin ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn
13 Tefsir tarihinin günümüz İslam düşüncesine katkısı M. Hüseyin ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn
14 Genel değerlendirme ve sonuç M. Hüseyin ez-Zehebî, et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn

 
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 P16
Tüm 5 3 4 3 4 5 4 4 4 5 3 4 4 3 4 3
Ö1 5 4 5 3 5 4 3 4 3 5 3 4 3 3 4 3
Ö2 5 3 4 3 5 5 3 4 4 5 2 4 3 3 3 3
Ö3 4 3 4 3 4 5 4 5 5 5 3 4 4 3 4 3
Ö4 4 3 4 3 4 5 4 5 5 5 3 4 4 3 4 3
Ö5 5 4 5 4 4 5 5 4 5 5 4 4 4 4 4 4

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=293368&curProgID=5486&lang=tr