Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
4SEC250İslam Bilim Tarihi2+0+02414.11.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans
Bölümü / Programı İlahiyat
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı İslam bilim tarihinin gelişimini, Cabir b. Hayyan, İbn Sînâ, İbnü’l-Heysem, Bîrûnî, Ömer Hayyâm, Nasıruddin Tûsî ve Ali Kuşçu gibi bilim insanlarının çalışmalarını tanıtarak öğrencinin bilimsel düşüncenin İslam medeniyetindeki yerini kavramasını sağlamaktır.
Dersin İçeriği Ders, İslam bilim tarihinin ortaya çıkışı, klasik dönem bilimsel gelenekleri, optik, tıp, astronomi, matematik, kimya, doğa felsefesi ve teknik alanlarda yetişen büyük âlimleri ve onların bilimsel mirasını konu edinir.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Anlatım (Teorik Sunum)
Dersin kavramsal çerçevesi, tarihsel gelişimi ve bilim insanlarının çalışmaları öğretim elemanı tarafından sunulur.

Tartışma ve Soru–Cevap
Öğrencilerin derse aktif katılımını sağlamak amacıyla her derste konuyla ilgili tartışmalar ve soru–cevap etkinlikleri gerçekleştirilir.

Metin Analizi ve Kaynak İncelemesi
Cabir b. Hayyan, İbn Sînâ, İbnü’l-Heysem ve Bîrûnî gibi bilim insanlarının eserlerinden seçilmiş bölümler üzerinden analiz çalışmaları yapılır.

Görsel ve Dijital Sunumlar
Astronomi aletleri, optik düzenekleri, tıp el yazmaları gibi materyallerin görselleri ve dijital kaynaklar kullanılarak konular somutlaştırılır.

Karşılaştırmalı Analiz
İslam bilim geleneği ile modern bilim veya Avrupa bilim tarihi arasındaki benzerlikler ve farklar tartışılır.

Problem Çözme ve Kavramsal Değerlendirme
Bilim–din ilişkisi, bilgi üretimi, bilimsel yöntem gibi konularda kısa problem senaryoları üzerinden değerlendirme yapılır.

Etkileşimli Öğrenme Yöntemleri
Mini grup tartışmaları, yönlendirme soruları ve kısa dönem içi okumalarla öğrenciler derse aktif olarak dahil edilir.
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Ülger mustafaulger@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar Huff, T. The Rise of Early Modern Science: Islam, China, and the West. Cambridge University Press.
Dallal, A. Islam, Science, and the Challenge of History. Yale University Press.
Ders Notları Ders notları öğretim elemanı tarafından hazırlanacak olup temel kavramları, bilim insanlarının biyografilerini, eser analizlerini ve dönemsel bilimsel gelişmeleri içeren düzenli haftalık materyallerden oluşur.

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ara Sınavlar 1 0 0
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 0 0
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 0 0

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 İslam medeniyetinde bilim tarihinin gelişimini açıklar.
2 Cabir b. Hayyan, İbn Sînâ, Bîrûnî, İbnü’l-Heysem gibi bilim insanlarının bilimsel katkılarını değerlendirir.
3 İslam bilim geleneğinin günümüz bilim anlayışıyla ilişkisini analiz eder.
4 İslam’daki bilimsel birikimin felsefî ve kültürel arka planını yorumlar.
5 İslam bilim tarihine ait kaynakları bilimsel yöntemlerle inceler.
6 Bilim–din ilişkisinin İslam düşünce geleneğindeki konumunu değerlendirir.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 İslam bilim tarihine giriş, temel kavramlar Aydın, C. İslam Bilim Tarihi. Ankara: TDV Yayınları.
2 İslam’da ilim anlayışının temelleri Aydın, C. İslam Bilim Tarihi. Ankara: TDV Yayınları.
3 Erken dönem bilimsel faaliyetler Nasr, S. H. Science and Civilization in Islam. Harvard University Press.
4 Cabir b. Hayyan ve kimya geleneği Nasr, S. H. Science and Civilization in Islam. Harvard University Press.
5 İbn Sînâ’nın tıp ve felsefeye katkıları Aydın, C. İslam Bilim Tarihi. Ankara: TDV Yayınları.
6 İbnü’l-Heysem ve optiğin doğuşu Aydın, C. İslam Bilim Tarihi. Ankara: TDV Yayınları
7 Bîrûnî’nin bilimsel yöntemi ve araştırmaları Saliba, G. Islamic Science and the Making of the European Renaissance. MIT Press.
8 Ömer Hayyâm ve matematik/astronomi Saliba, G. Islamic Science and the Making of the European Renaissance. MIT Press.
9 Ara Sınav
10 Nasıruddin Tûsî ve rasathane geleneği Aydın, C. İslam Bilim Tarihi. Ankara: TDV Yayınları.
11 Ali Kuşçu ve Osmanlı bilim ortamı Nasr, S. H. Science and Civilization in Islam. Harvard University Press.
12 İslam biliminde teknik, teknoloji ve mühendislik Nasr, S. H. Science and Civilization in Islam. Harvard University Press.
13 İslam bilim geleneğinin Avrupa’ya etkisi Nasr, S. H. Science and Civilization in Islam. Harvard University Press.
14 Genel değerlendirme ve dönem özeti

 
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 P16
Tüm 3 3 4 3 3 4 3 4 3 4 3 4 4 3
Ö1 3 3 5 4 3 4 2 5 2 4 3 4 5 3
Ö2 2 3 4 3 2 5 3 3 5 2 3 4 3 2
Ö3 3 4 4 4 4 2 4 3 3 4 2 4 4 3
Ö4 3 4 4 3 3 4 3 3 4 3 3 4 4 3
Ö5 4 3 4 4 2 4 4 3 2 4 4 5 3 2
Ö6 2 2 3 2 4 3 4 4 4 5 2 3 3 3

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=293422&curProgID=5486&lang=tr