Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
4SEC252Klasik Fıkıh Metinleri II2+0+02413.11.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans
Bölümü / Programı İlahiyat
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı Bu dersin amacı, öğrencilerin klasik İslam hukuk metinlerinde yer alan ibadet konularını Arapça aslından okuyup anlayabilecek düzeyde dil, kavram ve metin çözümleme becerisi kazanmalarını sağlamaktır. Öğrenciler, abdest, namaz, oruç, zekât ve hac gibi temel ibadetlere dair hükümleri klasik fıkıh literatüründe kullanılan Arapça ifadeler üzerinden inceleyeceklerdir.
Dersin İçeriği Bu ders, klasik fıkıh metinlerinden seçilmiş Arapça pasajlar üzerinden ibadet konularının dil ve anlam yönüyle incelenmesini kapsar. Öğrenciler, abdestten hacca kadar temel ibadetlere dair hükümleri klasik Arapça metin diliyle analiz eder. Ders, Arapça okuma-anlama, fıkhî terminoloji ve metin çözümleme becerilerini geliştirmeyi hedefler.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Ders, klasik metin okuma, gramer ve kelime tahlili, terim çözümlemesi ve anlam–fıkıh yorumu esasına dayalı olarak yürütülür. Her hafta seçilen metinler öğrencilerle birlikte okunur, tercüme edilir ve dilbilgisel olarak incelenir. Ders sürecinde soru-cevap, tartışma, metin çözümleme ödevleri ve karşılaştırmalı yorum çalışmaları yöntemlerinden yararlanılır.
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Doç. Dr. Muhammed ÇUÇAK muhammedcucak@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar Ebü`l-Meâlî, Burhânüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Abdilazîz b. Mâze el-Buhârî el-Hanefî. el-Muhîtu’l-Burhânî fî’l-fıkhi’n-Nu`mânî, (2004) thk. Abdülkerîm Sâmî el-Cündî. Beyrut, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye,
Ders Notları Alî b. Ebî Bekr el-Merğînânî, el-Hidâye (2019), thk. Said Bektaş, Dârü’s-Sirâc, Medine

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 2 28
Sınıf Dışı Ç. Süresi 14 2 28
Ara Sınavlar 1 20 20
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 30 30
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 4 106

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 Klasik fıkıh metinlerinde yer alan ibadet konularını Arapça aslından okuyup anlayabilir
2 Fıkhî terimleri ve kavramları doğru biçimde yorumlayabilir
3 Hüküm bildiren Arapça dil yapılarını tanıyıp çözümleyebilir.
4 Klasik metinlerde dil, anlam ve fıkıh ilişkisini değerlendirebilir.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Giriş ve Metin Tanıtımı Klasik Arapça fıkıh metinlerinin dili, üslubu ve terminolojisi İbadet bahislerinin genel çerçevesi
2 Abdestin Tanımı, Rükünleri ve Şartları Metinden seçilmiş pasajın okunması Fiil kipleri, emir kalıpları ve ibadetle ilgili fiil kökleri analizi ve Fıkhî terimlerin açıklaması
3 Abdeste elverişli sular, Su çeşitlerinin Arapça karşılıkları Metin üzerinden sıfat tamlamaları, hüküm cümleleri analizi ve Tartışma: “Su temizliği ve ibadet geçerliliği”
4 Teyemmüm, Ayet atıflarının Arapça incelenmesi, İsim-fiil yapılarında hüküm bildirimi, Teyemmümün illet ve şartları
5 Mesh, Cümle yapılarında şart (???) ve cevap fiillerinin kullanımı, Mezhepler arası ifadelerin metinlerdeki karşılıkları
6 Hayız ve İstihâza, Kadınlara ait fıkhî hükümlerin klasik metinlerde ifade biçimi, Zaman zarflarının kullanımı, Temizlik kavramlarının lügat ve ıstılah farkı
7 Necaset ve Temizlenmesi, Necaset türleri, Cümlelerde hüküm bildirimi, Temizleme yollarının fiil yapılarıyla anlatımı
8 Namaz Vakitleri, Zaman zarfları ve fiil çekimleriyle vakit bildirimi, Metin çözümlemesi, Lugavî tahlil ve saat kavramları
9 Namazın Ön Şartları, İsim cümlesinde şart yapıları
10 Namazı bozan ve mekruh kılan şeyler, Fiil ve mastar yapılarını anlamak, Yasak ve kerâhet bildiren ifadeler, Metin analizi ve tercüme
11 Farzı Yetiştirme, Cümle yapısı, İdrak kavramının fıkhî anlamı ,Metin çözümlemesi ve uygulama
12 Zekâtın Şartları, Mülkiyet, nisap, havelân-ı havl kavramlarının lügat ve ıstılah yönü, Fıkhî bağlamda zekâtın vücûb şartları.
13 Oruç, Kaza ve Kefaret, Fiil kipleriyle yükümlülük bildiren yapılar, Farklı oruç türlerinin Arapça karşılıkları ve Oruç bozan hallerin cümle çözümlemesi.
14 Hac, Farziyet ve Şartları, Seyahat ve güvenlik kavramlarının Arapça ifadesi

 
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 P16
Tüm 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1
Ö1 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1
Ö2 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1
Ö3 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1
Ö4 3 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 3 1 1 1 1

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=293423&curProgID=5486&lang=tr