Dersin Ayrıntıları
YarıyılKoduAdıT+U+LKrediAKTSSon Güncelleme Tarihi
6İLF344İslam Hukuku IV2+0+02228.10.2025

 
Dersin Detayları
Dersin Dili Türkçe
Dersin Düzeyi Lisans
Bölümü / Programı İlahiyat
Öğrenim Türü Örgün Öğretim
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Öğretim Şekli Yüz Yüze
Dersin Amacı İslam hukukunun temel konu, kavram ve kurumlarını kavratmak; ceza hukuku bağlamında fıkıh eserlerinde incelenen konuları öğrenciye öğretmek.
Dersin İçeriği Fıkıh ilmi, Müslümanların bireysel ve toplumsal yaşamlarını düzenleyen bir ilimdir. Bu ders, fıkhın temel kavramlarını, tarihsel gelişimini ve özellikle ceza hukuku bağlamında uygulamalarını inceler.
Dersin Yöntem ve Teknikleri Konular anlatıldıktan sonra Arapça metinler üzerinde durulacak ve tartışmalar yapılacaktır.
Ön Koşulları Yok
Dersin Koordinatörü Yok
Dersi Verenler Arş.Gör.Dr. Serdar Özalp serdarozalp@osmaniye.edu.tr
Dersin Yardımcıları Yok
Dersin Staj Durumu Yok

Ders Kaynakları
Kaynaklar Abdullah Çolak, İslam Ceza Hukuku, Hikmetevi Yayınları, 2023, İstanbul.
İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı 2 Cilt, Lale Yayıncılık, 2017.
Kudûrî, Muhtasaru’l-Kudûrî fi’l-fıkhi’l-İslâmî, thk. Kâmil Muhammed Muhammed ‘Uveyde, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1. Baskı, 1418/1997, Beyrut-Lübnan.
Ders Notları Kudûrî, Muhtasaru’l-Kudûrî fi’l-fıkhi’l-İslâmî, thk. Kâmil Muhammed Muhammed ‘Uveyde, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1. Baskı, 1418/1997, Beyrut-Lübnan.

Abdullah Çolak, İslam Ceza Hukuku, Hikmetevi Yayınları, 2023, İstanbul.

Nuri Kahveci, Ana Hatlarıyla İslam Ceza Hukuku, Ensar Yayınları, 2019, İstanbul.

İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı 2 Cilt, Lale Yayıncılık, 2017.

Ali Bardakoğlu, “Ehliyet”, DİA, X, 533-539.

Ali Bardakoğlu, “Had”, DİA, XIV, 547-551.

Şamil Dağcı, “Kısas”, DİA, XVV, 488-495.

Ali Bardakoğlu, “Diyet”, DİA, IX, 473-479.

Tuncay Başoğlu, “Ta’zîr”, DİA, XL, 198-202.

Mehmet Boynukalın, “Suç”, DİA, XXXVII, 453-457.

Ali Bardakoğlu, “Ceza”, DİA, VII, 470-478.

Ali Bardakoğlu, “Kasâme”, DİA, XXIV, 528-530.

Esra Yakut, “Tanzimat Dönemi’ne kadar Osmanlı Hukuku’nda Taziri Gerektiren Suçlar ve Cezaları”, Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, 2006, s. 25-40.

Bilal Aybakan, “Fürû‘ Fıkıh Sistematiği Üzerine”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 31, s. 5-32.

Dr. Haider Talib Mohamed Ali, “İslam Ceza Hukukunda Suçların Cezalandırılmasının Felsefesi”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 56-87.

Dr. Hamadi Nourredine, “İslam Ceza Hukukunda Cezalandırma Kurallarının Hedefleri”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 88-123.

Yasin Şamlı, “İslam Ceza Hukukunda Kısas Tanımı ve İlgili Ayetler”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 602-643.

Sabri Erturhan, “Hadd ve Kısas Cezalarının Tarihselliği Veya Evrenselliği Sorunu”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 476-513.

Dr. Jasser Auda, “Had Cezalarının Çağdaş Dünyada Uygulanması Sorunu”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.2, s. 210-225.

Aydın Kudat, “İslam Ceza Hukuku Bağlamında Ehliyet”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 692-719.

Ali Bakkal, “Zina Cezası İle İlgili Nasların Tedrîcîlik Açısından Değerlendirilmesi”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 382-399.

Mustafa Avcı, “İslam Ceza Hukukunda Suçların Tasnifi”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.1, s. 442-455.

Yılmaz Yurtseven, “Suç ve Cezaların Kanuniliği İlkesi Çerçevesinde İslam Ceza Hukuku’nda Örfî Hukukun Yeri ve Osmanlı Uygulaması”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.2, s. 332-351.

Hüseyin Örs, “Osmanlı Hukuk Uygulamasında Teori Ve Pratik Arasında Ta’zîr Cezası: Çivizâde Örneği”, İslam Ceza Hukuku Tebliğler Kitabı c.2, s. 196-204.

Ders Yapısı
Sosyal Bilimler %100

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Etkinlikler ayrıntılı olarak "Değerlendirme" ve "İş Yükü Hesaplaması" bölümlerinde verilmiştir.

Değerlendirme Ölçütleri
Yarıyıl Çalışmaları Sayısı Katkı
Ara Sınav 1 % 40
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 % 60
Toplam :
2
% 100

 
AKTS Hesaplama İçeriği
İş Yükü Sayısı Süre Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi 14 3 42
Ara Sınavlar 1 8 8
Yarıyıl Sonu Sınavı 1 10 10
Toplam İş Yükü   AKTS Kredisi : 2 60

 
Dersin Öğrenme Çıktıları: Bu dersin başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla öğrenciler şunları yapabileceklerdir:
Sıra NoAçıklama
1 İslam hukuku ve fıkıh sistematiğini açıklayabilmek.
2 Suç ve ceza kavramlarını ve felsefesini değerlendirebilmek.
3 Had, kısas, diyet ve tazir cezalarını tanıyıp açıklayabilmek.
4 Osmanlı hukuk uygulamaları ile günümüz ceza hukuku tartışmalarını analiz edebilmek.
5 Arapça fıkıh metinlerini okuyup yorumlayabilmek.

 
Ders Konuları
HaftaKonuÖn HazırlıkDökümanlar
1 Klasik Fıkıh Sistematiği ve Ceza Hukukunun Yeri
2 Suç ve Ceza Kavramı, Cezaların Gayeleri
3 Suç ve Cezanın Unsurları
4 Suç ve Cezaların Tasnifleri
5 Hadler I: Bireysel Suçlar (Zina, Kazf)
6 Hadler II: Bireysel Suçlar (Hırsızlık, Şirb)
7 Hadler III: Örgütlü Suçlar (Bağy, Hırabe, İrtidat)
8 Kısas ve Diyet
9 Tazir ve Osmanlı Hukuku
10 Cezaları Ağırlaştıran ve Hafifleten Sebepler
11 Cezaları Düşüren Sebepler
12 Günümüz Ceza Hukuku Tartışmaları I
13 Günümüz Ceza Hukuku Tartışmaları II
14 Genel Tekrar

 
Ders İçin Önerilen Diğer Dersler
Veri yok
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 P13 P14 P15 P16
Tüm 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 3 2 2 3 3 3
Ö1 3 2 4 3 2 5 2 1 1 3 4 5 3 2 1 1
Ö2 2 3 4 2 1 1 2 3 4 2 3 2 2 2 2 2
Ö3 5 2 2 3 4 3 2 2 2 1 1 2 3 3 4 5
Ö4 3 3 4 3 5 2 4 3 2 2 3 2 2 4 5 5
Ö5 3 3 3 2 3 4 3 4 3 2 2 1 2 2 2 3

  Katkı Düzeyi: 1: Çok Düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek

  
  https://obs.osmaniye.edu.tr/oibs/bologna/progCourseDetails.aspx?curCourse=293445&curProgID=5486&lang=tr